Vader en dochter hebben het typen nog niet verleerd

Zo vader, zo dochter. Eind jaren 40 volgde de vader van Marion Zondag-Arkenbout een cursus bij Schoevers. Dertig jaar later volgde zijzelf. Maar toen was studeren bij Schoevers wel héél anders dan nu… Marion vertelt.

‘Tijp’-les

Het is 1949, mijn vader, Johan Arkenbout, zit in de 4e en tevens laatste klas van de mulo van de Van Deventerschool in Amsterdam-Oost. Ook op zaterdagochtend moest hij naar school, tot 12 uur. Aansluitend spoedde hij zich op zijn fiets naar ​de​ cursus machineschrijven – tijp-les zoals hij zelf altijd zegt​ –​ bij Schoevers in de Van Baerlestraat te Amsterdam-Zuid.
 
​Zijn bezigheden voor de zaterdag waren nog niet klaar, want daarna, ​het was inmiddels 17 uur, stapte hij nog weer op zijn fiets en fietste helemaal naar Soest​. Daar hielp hij samen met nog andere leden van de NJHC (Nederlandse Jeugdherberg Centrale) vrijwillig mee bij de herstelwerkzaamheden van het openluchttheater. 's Nachts bleef de hele werkploeg daar slapen, zondag weer aan het werk, tot 17 uur en daarna weer op de fiets terug naar Amsterdam, want maandagochtend moest hij weer naar school.
 
Op 1 juli 1950 werd zijn noeste werk bij Schoevers beloond en kreeg hij een Verklaring uitgereikt.

Hameren op de typemachine

Het is 1979, precies dertig jaar later als mijn ouders mij bij Schoevers aanmelden. Niet alleen voor machineschrijven, maar voor de opleiding Secretaresse. Vlak na mij meldde ook een vriendin zich bij deze opleiding aan. Het leek ons leuk om dan bij elkaar in de klas te komen, dus deden we dit verzoek bij de directrice. We kregen een kort en bondig antwoord; “We kwamen hier niet voor de gezelligheid, maar om iets te leren.” Nou, dat was duidelijk, en de toon was gezet. Maar dit terzijde.
 
Vanaf september van dat jaar toog ook ik naar de Van Baerlestraat in Amsterdam. Samen met vele ‘dames’ – meiden nog – begaven wij ons vijf dagen in de week, negen maanden lang, via steile smalle trappen naar piepkleine klaslokalen, om ons een weg te banen door de degelijke Schoevers-materie, met als uiteindelijk doel hét felbegeerde Schoevers-diploma te halen. Ik kan u zeggen, het was een enerverend schooljaar en een behoorlijke uitdaging!
 
Eén van de vakken waar ik mij op stortte, was het machineschrijven. We moesten daarvoor eerst bij stenografieles het dictaat, zo goed en zo kwaad als het ging, opnemen in ons stenoblok, om het vervolgens uit te typen bij de les machineschrijven. En dát viel niet altijd mee.
 
Had je je stenografie (in mijn geval in vier talen) niet op orde, dan kon je het bij het typen schudden, dus twee onvoldoendes was dan vaak het gevolg. Had je je stenografie wél op orde, dan had je bij het uittypen ervan de worsteling met je typemachine. In die jaren waren dat géén soepele beweegbare toetsen, maar moest je bij het aanslaan van de toetsen redelijk wat kracht gebruiken om het tienvingersysteem onder de knie te krijgen. We sloegen en hamerden er vrolijk op los.
Vandaar ook dat men spreekt van zoveel ‘aanslagen’ per minuut.
 
Maar dat was niet de enige hindernis, want tenslotte leerden we blind typen. Dat betekent dat er geen tekens op de toetsen staan en na enige oefening vinden je vingers blindelings de juiste toetsen.
Op het ritme van het stokje van de lerares lieten we onze vingers het werk doen, en vooral in het begin kostte dat heel wat zweetdruppeltjes – en vaak ook het nodige binnensmondse gefoeter – om je papieren foutloos in te leveren.

Damesachtig gedrag

En toen, bijna aan het eind van onze opleiding kregen we een uitje aangeboden. We mochten met de hele klas naar IBM. Dat hield in dat we met de tram half Amsterdam moesten doorkruisen en voordat we mochten vertrekken, werd ons door de directrice herself op het hart gedrukt "ons als dames te gedragen, en vooral ook niets te eten of drinken onderweg, want dat is zéker niet damesachtig." Uiteraard beloofden we dat met een plechtig gezicht.
 
Bij IBM voelden we ons als een lagere schoolklas, we mochten nergens aankomen en alleen maar kijken naar de verschillende typemachines, en dan vooral naar het nieuwste elektrische model mét het correctielint. Een beetje gedesillusioneerd keerden we terug naar de harde werkelijkheid van het foutloos leren typen op onze degelijke machines.
 
Omdat we nét te laat terug zouden zijn voor het volgende lesuur, besloten we een kop koffie op de hoek te gaan drinken, tenslotte hadden we onderweg niets mogen nuttigen, toch?! Daarna begaven we ons van geen kwaad bewust terug naar het klaslokaal.
 
Hadden wij het even mis! Ons uur verzuim werd niet gewaardeerd door de schoolleiding (lees directrice), we kregen een hele preek én we kregen een briefje mee, voor onze ouders ter informatie en ondertekening, zodat zij op de hoogte waren dat hun dochter een duur lesuur had verzuimd. De volgende dag kwam de directrice persoonlijk de briefjes ophalen om aan ons dossier toe te voegen. Stel je je dat nu toch eens voor!

Krakersrellen uit 1980

Datzelfde voorjaar werden we bij Schoevers nogmaals geconfronteerd met verzuim, maar nu buiten onze schuld om. In maart 1980 waren de ergste krakersrellen in de geschiedenis voor de deur van de school, de Van Baerlestraat werd compleet gebarricadeerd, waarbij ook legertanks werden ingezet. Het leek wel oorlog. En om het feest compleet te maken, kreeg Amsterdam op 30 april tijdens de kroning van prinses Beatrix wederom met veel onrust te maken.
 
Zoals ik al schreef, het was een uitdagend, maar ook zeer enerverend (school)jaar! Maar aan alles komt een eind, zo ook aan mijn Schoevers-opleiding. En wat was ik blij toen ik op 4 juli 1980 met heel veel trots mijn Diploma Secretaresse in ontvangst mocht nemen, precies dertig jaar en drie dagen nadat mijn vader zijn Verklaring machineschrijven uitgereikt had gekregen.

Typen op de iPhone

Het is 2021, mijn vader is nu 88 jaar en hij heeft altijd plezier van zijn ​tijp-cursus​ gehad, niet alleen in zijn werk, maar ook nu maakt hij er nog dagelijks gebruik van. Het tienvingersysteem heeft hij wel ingewisseld, met zijn twee wijsvingers​ bewerkt hij nu zijn iPad en iPhone, en dat doet hij nog steeds door met volle kracht op de toetsen te ​duwen​, want dat heeft hij nou eenmaal zo geleerd.
En ook ik gebruik mijn typevaardigheden nog dagelijks in mijn werk en privé, met alle moderne technieken en middelen die we nu tot onze beschikking hebben.
 
En eerlijk is eerlijk, ik kijk altijd met gemengde gevoelens terug op mijn Schoevers-tijd, maar ik ben blij dat ik de opleiding heb gedaan én afgerond met goed gevolg, want het Schoevers-diploma op mijn cv heeft altijd een hele goede indruk gemaakt en ik heb nog nooit zonder werk gezeten.

Persoonlijk advies

Wil jij jezelf ontwikkelen, maar weet je nog niet helemaal welke opleiding het best bij je past? Neem dan contact met ons op. Bel ons op 035 – 7 506 140 of stel je vraag online. Onze opleidingsadviseurs denken graag met je mee!